Gürültü Nedir? Gürültü Çeşitleri Nelerdir?
Gürültü, çevrede oluşan ve istenmeyen bir tür ses topluluğu olarak bilinmektedir. Bir sesin belli bir seviyenin üzerine çıkmasıyla gürültü oluşmaktadır. İnsanlar için bir anlam ifade etmeyen ve yalnızca ortamın rahatını kaçıran bu tanım bir tür çevre kirliliği olarak da tanımlanabilmektedir. Bunun yanı sıra gürültü, insanların psikolojik ve fiziksel sağlıklarını da tehdit edebilmektedir. Örneğin kulakların işlevlerini yerine getirmesini zorlaştırmaktadır veya sürekli gürültü duyacakmış gibi bir hisse kapılmanıza yol açabilmektedir.
Gürültü nedir denildiğinde, pek çok insanın hissi ve düşüncesi ortak olsa da ifade ettiği terimler yanlış olarak bilinmektedir. Gürültü, istenmeyen seslerden oluşsa da tam olarak ses anlamını taşımamaktadır. Ses, daha çok tepki verilen ve ihtiyaç duyulan bir eylemdir ancak gürültü ise tam aksine bir o kadar istenmeyen bir durumdur.
Gürültü Çeşitleri Nelerdir?
Gürültü çeşitleri, temel olarak ikiye ayrılsa da birbirinden farklı pek çok çeşidi bulunmaktadır. Bu iki durum zamana bağlılık ve sürekli bant gürültüsü olarak bilinmektedir. Bu iki durum içerisinde gürültü, pek çok maddeye ayrılmaktadır.
Gürültünün bilinen çeşitleri ise şunlardır:
- Kararlı gürültü
- Kararsız gürültü
- Vurma gürültüsü
- Kesikli gürültü
- Dalgalı gürültü
- Sürekli dar bant gürültüsü
- Sürekli bant gürültüsü
Yukarıda yer alan bu gürültü çeşitleri, gerek oluşum gerekse de bıraktığı etki bakımından birbirinden farklılık göstermektedir. Ayrıca bu bir cisimden kaynaklı olabileceği gibi herhangi bir insandan kaynaklı da olabilmektedir. Gürültünün oluşması farklılıklara dayansa da insanlarda bıraktığı etki hemen hemen aynıdır.
Ses ve Gürültü Arasındaki Fark Nedir?
Genellikle pek çok kişi tarafından karıştırılan ses ve gürültü arasındaki farklar, aslında oldukça kolay bir şekilde ayırt edilebilmektedir. Öncelikle gürültü, istenmeyen ve rahatsız edici seslere verilen isimdir. Aynı zamanda gürültü, insanların işitme durumuna da doğrudan zarar verebilmektedir. Gürültünün bulunduğu bir ortamda kalma süresi oldukça kısadır çünkü bu ortamda meydana gelen gürültü insanları rahatsız etmekte ve sinir bozucu olarak tanımlanmaktadır.
Ancak sesin ise rahatsız edici bir yanı yoktur. İnsanların katlanabileceği belli bir desibel seviyesi bulunmaktadır. Sesler, bu seviyenin ortalamasında oluşmakta ve insanları rahatsız etmemektedir. Hatta sesler, ihtiyaç duyulan bir durumdur. Bu nedenle gürültü kadar zarar verici ve sinir bozucu değildir.
Gürültüyü Azaltmak İçin Alınabilecek Önlemler
Gürültüyü azaltmak için alınabilecek önlemler, gürültüye fazlasıyla maruz kalan kişiler tarafından başlıca merak edilen ve araştırılan konu başlıkları arasında yer almaktadır. Gürültü, bıraktığı etki sebebiyle oldukça rahatsız edici ve can sıkıcıdır. Kalabalık şehirlerde yaşayanlar veya yüksek sesli ortamlarda çalışmak zorunda olan kişiler, başlıca gürültüye maruz kalan kişiler olarak bilinmektedir.
- Gürültünün bıraktığı etkiyi azaltmak amacıyla belirlenen bazı önlemler bulunmaktadır. Bu önlemler aşağıda açık bir dille anlatılmıştır.
- Özellikle yerleşim alanlarında ve kalabalık binalarda oluşan gürültüyü önlemek için yapımında ses yalıtım malzemelerinin kullanılması gerekmektedir.
- Trafikte meydana gelen gürültüyü önlemek amacıyla bireysel araç kullanımı yerine toplu ulaşım araçları tercih edilebilmektedir. Bu sayede hava kirliliği de önlenmiş olacaktır.
- İş yerlerinde çalışan ve gürültüye maruz kalanlar için çevrede oluşan seslerin en aza indirilmesi gerekmektedir.
- Araçlarda kullanılabilecek ses yalıtım malzemelerinin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Özellikle küçük motorlu araçlar için susturucu malzemeler kullanılabilmektedir.
Yukarıda yer alan başlıca gürültü önleme tedbirleri, oluşabilecek can sıkıcı etkiyi en aza indirmek adına belirlenmiştir. Bu maddelere dikkat edildiği sürece pek çok sebepten kaynaklanan gürültü azalacak ve insanların yaşadığı kötü etkiler bir bir ortadan kalkacaktır.
Sonuç Olarak;
Gürültü, hoş olmayan, istenmeyen sesler olarak ifade edilir. Ses dalgası düzensiz bir spektrumda yer alıyorsa gürültü kavramından bahsedebiliriz. Gürültünün insan üzerinde birden fazla alanda olumsuz etkisi vardır
Gürültü geçici veya sürekli işitme bozukluklarına yol açabilir.
Fizyolojik olarak tansiyon artması, dolaşım ve sindirim bozuklukları, solunum zorluğu, kalp atışlarında ritim bozukluğu veya yavaşlama,
Duygusal olarak Davranış bozuklukları, aşırı sinirlilik, ani refleks ve strese neden olur.
İş Performansında ise iş veriminin düşmesi, odaklanma sorunları, hareket kordinasyonu sorunları gibi etkileri bulunmaktadır.
Bu etkiler düşünüldüğünde aslında insan sağlığı için ne kadar önemli bir konu olduğuna dikkat çekmiş olduk. Peki bu gürültülü ortam da istenilen ses ve akustik yalıtım yapılır ise nasıl olumlu etkileri olur hiç düşündünüz mü? Mental yorgunluklarımız bitecek. Baş ağrıları yaşanmayacak. Daha verimli çalışma saatleri ve yüksek performans sağlamış olacaksınız.
Gürültüyü kontrol edebilmek için genellikle kullanılan yöntemler;
*Akustik Yalıtım ve Gürültü nedir
(Daha çok ses yansımalarında ve ses yansımalarında kullanılır)
*Vibrasyon Yalıtımı
(Genellikle düşük frekans uygulamalarında kullanılır)
*Ses Yalıtımı
(Daha yüksek frekanslarda daha verimlidir, Yutucu malzemeler kullanılır)
Bu üç aşamalı bir sistemdir.
*Kaynağında kontrol
*Kaynak-alıcı arasında kontrol
*Alıcıda kontrolden oluşur.
Gürültüsüz bir ortamda yaşamak, gürültüyü yok etmek mümkün değildir. Fakat gürültünün insanlar ve çevre üzerinde oluşturduğu etkiyi kontrol altında tutmak mümkündür. Yüksek sesden korunmak için ses yalıtımı uygulamalarıdır. Ses yalıtımı bina yada yerleşkedeki tavan duvar ve zeminin ses yalıtım malzemeleri ile kaplanmasıdır.
